W bieżącym roku przypada 220. rocznica utworzenia pierwszego na ziemiach polskich muzeum – Świątyni Sybilli w Puławach. Z tej okazji Muzeum Czartoryskich w Puławach organizuje dwudniowe obchody, w ramach których przypomniane zostaną dokonania księżnej Izabeli Czartoryskiej na polu muzealnictwa.
19 czerwca (wstęp za zaproszeniami) odbędzie się ogólnopolska konferencja naukowa „Aby przeszłość przyszłości odnowić pamięcią – Świątynia Sybilli 1801-2021”. Do udziału w sesji zaproszono wybitnych specjalistów z różnych ośrodków naukowych, którzy zaprezentują aktualny stan badań dotyczący historii polskiego muzealnictwa. Prelegenci wysłuchają ponadto odczytu dra Łukasza Nawrockiego: Studium warsztatu malarskiego Rafaela Santi na przykładzie rekonstrukcji „Portretu młodzieńca”, wzbogaconego prezentacją rekonstrukcji konserwatorskiej obrazu.Zaproszeni goście zwiedzą także jedną z najstarszych w Polsce nekropolii, na której pochowano pierwszego tłumacza pamiątek zebranych w Sybilli, Franciszka Gniewkowskiego (ok. 1757-1831).
Tego dnia odbędzie się również spacer połączony ze zwiedzaniem kościoła św. Józefa we Włostowicach, w którym w grudniu 2020 r. odnaleziono wota po zmarłej tragicznie córce księżnej Izabeli, księżniczce Teresie Czartoryskiej (1765-1780). Jej tragiczna śmierć była podobna do tej, która zakończyła żywot króla Stanisława Leszczyńskiego, z tą tylko różnicą, że w pałacu w Luneville ogień z kominka objął płomieniami królewski szlafrok, w który ubrany był sędziwy monarcha, a na księżniczce zajęła się ogniem sukienka. „Znaleziska dokonano przypadkiem, a przedmioty ukryte były w filarze kościoła – skomentowała odkrycie Honorata Mielniczenko, dyrektor muzeum. – Zachowały się rzeczy osobiste księżniczki, m.in. torebeczka i poduszeczka z inicjałami »TC«, dzięki czemu można było stwierdzić, że należały do niej. Znaleziono również pierścionek księżniczki i złoty krzyżyk będący jednocześnie relikwiarzem. Wzruszającą pamiątką jest spory pukiel włosów Teresy przewiązany wstążeczką. W filarze kościoła księżna Izabela złożyła także medaliony. W jednym z nich znajdują się najprawdopodobniej resztki nadpalonej tkaniny sukni. Został też odnaleziony malutki szklany kieliszeczek – być może ten, którym poparzonej księżniczce podawano leki. Zachował się również srebrny imbryczek, o którym przekazy źródłowe wspominają, jako o części ulubionego zestawu do herbaty, z którego księżniczka korzystała w swojej chatce na Powązkach. Wśród odnalezionych pamiątek jest też srebrna obrączka, szkaplerzyk, dwa szylkretowe grzebyczki oraz siatka na włosy, na której również widać ślady nadpaleń”. W sumie w filarze kościoła znajdowało się 21 pamiątek po księżniczce, które 18 maja, w Światowym Dniu Muzealnika, zostały przekazane przez parafię do Muzeum Czartoryskich w Puławach, gdzie można je będzie podziwiać.
20 czerwca (wstęp wolny) w Świątyni Sybilli otwarta zostanie wystawa zatytułowana „Szkatuła Królewska – zaginiony skarbiec”. Punktem kulminacyjnym tego wydarzenia będzie wizualizacja dziewiętnastowiecznego wnętrza Świątyni Sybilli odtworzonego przy pomocy wirtualnej rzeczywistości.
Na zakończenie rocznicowych obchodów uczestnicy spotkania wysłuchają koncertu męskiego zespołu wokalnego KAIROS, który wystąpi na schodach Świątyni Sybilli udekorowanej kwietnymi aranżacjami według projektu mistrza florystyki, Piotra Marca.