Dotarła do nas smutna wiadomość – odszedł Jan Jagielski, znawca i opiekun dziedzictwa żydowskiego w Polsce, od wielu lat związany z redakcją „Spotkań z Zabytkami”, autor licznych artykułów publikowanych w czasopiśmie. Dzielimy się wspomnieniem nadesłanym przez Żydowski Instytut Historyczny, którego był pracownikiem:
Z ogromnym bólem zawiadamiamy o odejściu naszego kolegi, przyjaciela, Janka Jagielskiego, wieloletniego pracownika ŻIH, człowieka legendy, który Instytut traktował jak swój drugi dom.
Jan Jagielski urodził się 13 października 1937 r. w Toruniu. Był działaczem społecznym, autorem publikacji na temat śladów historycznej obecności Żydów w Polsce. Absolwentem studiów geochemicznych na Uniwersytecie Warszawskim. Przez 30 lat pracował naukowo w Instytucie Chemii Przemysłowej w Warszawie. Od 1991 r. był pracownikiem Żydowskiego Instytutu Historycznego, przez wiele lat na stanowisku kierownika Działu Dokumentacji Dziedzictwa.
Od 1981 r. aktywnie uczestniczył w opiece nad miejscami oraz zabytkami związanymi z kulturą i historią Żydów polskich. Współtworzył Społeczny Komitet Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej przy Towarzystwie Opieki nad Zabytkami, gdzie od 1994 r. pełnił funkcję przewodniczącego Zarządu. Był inicjatorem akcji restaurowania cmentarzy żydowskich w małych miastach, przewodniczył powstałej w 1993 r. z inicjatywy Rządu RP Fundacji Wiecznej Pamięci.
„Naturalną rzeczą było to, że, jeżdżąc po tych miejscowościach zaglądałem na cmentarze, oglądałem czy są zapuszczone czy nie. Ktoś mówił, że jest z tej miejscowości i co się tam działo. Zbierałem do głowy materiały żydowskie” – wspominał Jan Jagielski w jednym z wywiadów.
Jan Jagielski był laureatem licznych nagród: Nagrody Fundacji Taubego im. Ireny Sendler za wkład wniesiony w zachowanie dziedzictwa żydowskiego w Polsce (2009), Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski nadanego przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego za osiągnięcia w odkrywaniu, gromadzeniu i upowszechnianiu prawdy o Holokauście (2008), Nagrody Jana Karskiego i Poli Nireńskiej za wybitne zasługi w dziedzinie działalności zmierzającej do ochrony materialnych śladów żydowskiej obecności historycznej w Polsce oraz publikacji na ten temat (2005), Srebrnego Medalu Zasłużony Kulturze „Gloria Artis” (2015), a także Nagrody specjalnej w Konkursie Nagrody Polin (2016).
„Dla uczczenia pamięci i w uznaniu dla zasług Janka Jagielskiego zdecydowaliśmy by Pracownię Działu Dokumentacji Dziedzictwa nazwać jego imieniem. Pracownia ta odpowiedzialna będzie m.in. za opracowanie jego bogatej spuścizny” – podkreśla dyrektor ŻIH, Monika Krawczyk.
Jego wiedza i poczucie humoru towarzyszyły nam przez wiele lat. Wielu z nas będzie nam go bardzo brakowało. „Niech dusza jego związana zostanie węzłem życia”.
